Δήμος Αρταίων: “Ναι” στην πρόταση για την οριοθέτηση του Αράχθου και την αντιπλημμυρική προστασία της πόλης

Με μια ειδική συνεδρίαση, μετά από εισήγηση της Δημοτικής Αρχής, συζητήθηκε στο τελευταίο Δημοτικό Συμβούλιο, η μελέτη οριοθέτησης και αντιπλημμυρικής προστασίας της Άρτας, καθώς και της ευρύτερης περιοχής που διέρχεται ο Άραχθος ποταμός μέχρι τον Αμβρακικό Κόλπο.

Είχε προηγηθεί εκ μέρους της Δημοτικής Αρχής, η έγκαιρη αποστολή της Μελέτης -προκειμένου να υπάρχει χρόνος προετοιμασίας προς το ΤΕΕ Άρτας και Ηπείρου, προς το ΓΕΩΤΕΕ Παράρτημα Άρτας, προς το Δικηγορικό Σύλλογο, την Κτηματική Υπηρεσία του Νομού, τον υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και βουλευτή Άρτας Γιώργο Στύλιο, την Όλγα Γεροβασίλη (βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ), τον Χρήστο Γκόκα (βουλευτή ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ ) και σε όλες τις Δημοτικές Παρατάξεις, ενώ παράλληλα είχε αναρτηθεί προς ενημέρωση και διαβούλευση των πολιτών στην ιστοσελίδα του Δήμου, www.arta.gr

Στη συνεδρίαση συμμετείχαν ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιώργος Στύλιος, ο Βουλευτής ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Χρήστος Γκόκας, ο Πρόεδρος της Κοινότητας Αρταίων Αντώνης Καραμπίνας, όπου μετέφερε την ομόφωνη απόφαση του Τοπικού Συμβουλίου υπέρ της πρότασης της Δημοτικής Αρχής,  ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Άρτας Βαγγέλης Χρηστάκης, το μέλος του ΤΕΕ  Άρτας Μιχάλης Κατσιμπόκης οι μελετητές του έργου, η Διευθύντρια Τεχνικών Υπηρεσιών Σοφία Γρύλλια, ο Προϊστάμενος  Άγγελος Σακκάς και οι μελετητές του έργου.

Προηγήθηκε αναλυτική παρουσίαση από τους μελετητές προκειμένου να καταθέσουν την επιστημονική τους θέση, για τις τέσσερις συνολικά προτάσεις που περιλαμβάνει η μελέτη και ακολούθησε η εισαγωγική τοποθέτηση του Δημάρχου, ο οποίος αναφέρθηκε στα τέσσερα σενάρια που προτείνουν οι μελετητές. Και με τα τέσσερα προτεινόμενα σενάρια των έργων εκτροπής, διασφαλίζεται η αντιπλημμυρική προστασία της πόλης και των δημοτών. Ωστόσο, ο Δήμαρχος δεν στάθηκε στην παρουσίαση μόνο των σεναρίων, αλλά ανέλυσε διεξοδικά την εισήγηση της δημοτικής παράταξης για το θέμα. Είχε προηγηθεί εξάλλου ειδική συνεδρίαση της δημοτικής ομάδας, όπου Δήμαρχος, Αντιδήμαρχοι και Δημοτικοί Σύμβουλοι συμφώνησαν στο καταλληλότερο σενάριο, σενάριο το οποίο διεκδικεί ο Χρήστος Τσιρογιάννης στις συνεχείς επαφές του με το Υπουργείο Υποδομών και τους συναρμόδιους φορείς.

Οι  τέσσερις εναλλακτικές λύσεις, των έργων εκτροπής που εξέτασε και παρουσίασε το μελετητικό γραφείο, είναι οι εξής:

Εναλλακτική Λύση Α – ∆ίδυµη σήραγγα

Κατασκευή δίδυμης σήραγγας, η οποία ως διπλή θα περνάει τα 1.400 κυβικά νερού ανά δευτερόλεπτο υπόγεια από τον λόφο Περάνθης, που θα εκβάλλουν στο ύψος του Αράχθου, λίγο πριν τη Μονάδα του Βιολογικού Καθαρισμού της πόλης και μετά την υπό κατασκευή γέφυρα που θα ενώνει Άρτα και Κεραμάτες.

Εναλλακτική Λύση Β – Ανοιχτή διώρυγα

Ανοιχτή διώρυγα για την εκτροπή των 1.400 κυβικών που θα ξεκινά από το ύψος μεταξύ φράγματος Ιμαρέτ και λίγο πριν την Ελεούσα και θα καταλήγει σύμφωνα με το πρώτο σενάριο.

Εναλλακτική Λύση Γ – Κλειστή διώρυγα

Στη λύση αυτή προβλέπεται εκτροπή παροχής 1.400 m3 /s µε κλειστή διώρυγα από την ∆υτική όχθη του Αράχθου στην περιοχή βόρεια της Ελεούσας, µε υπερχείλιση.

Εναλλακτική Λύση Δ – Κατασκευή μονής σήραγγας και ανοιχτής διώρυγας

Κατασκευή μιας μονής σήραγγας, παροχής 700 m3 /s που θα περνάει στο ύψος του ρέματος Μπούση και στη συνέχεια υπόγεια από το λόφο Περάνθης, ενώ θα καταλήγει λίγο πιο πάνω από τη Μονάδα Βιολογικού Καθαρισμού και λίγο μετά την υπό κατασκευή γέφυρα Άρτας – Κεραματών. Ταυτόχρονα κατασκευή μιας ανοιχτής διώρυγας παροχής 700 m3 /s που θα μοιράζονται τα κυβικά παροχέτευσης. Μέσω της μελέτης η ανοιχτή διώρυγα προβλέπεται να ξεκινά μεταξύ φράγματος Ιμαρέτ και λίγο πριν την Ελεούσα με κατάληξη στο ύψος της Μονάδας Βιολογικού επί της κοίτης του Αράχθου.

Η πρόταση της Δημοτικής Αρχής και η ομόφωνη στήριξη του Δημοτικού Συμβουλίου: Δίδυμη σήραγγα κάτω απ’ τον Λόφο Περάνθης (προτεινόμενη λύση Α της μελέτης ).

Πιο συγκεκριμένα, από τις τέσσερις προτάσεις που περιλαμβάνονται στην μελέτη, το Δημοτικό Συμβούλιο κατέληξε ομόφωνα στην αποδοχή ως προτιμητέας την λύση της «δίδυμης σήραγγας», καθώς όπως εισηγήθηκε ο Δήμαρχος « η πρόταση αυτή αφενός μας θωρακίζει απέναντι σε πλημμυρικά φαινόμενα όπως αυτά που ζήσαμε το 2015, αφετέρου ανοίγει τους ορίζοντες για πολεοδομική ανάπτυξη της Άρτας και της παραποτάμιας περιοχής προς τον Άραχθο».

Η πρόταση προβλέπει κατασκευή δίδυμης σήραγγας, η οποία ως διπλή θα περνάει τα 1.400 κυβικά νερού ανά δευτερόλεπτο υπόγεια από τον λόφο Περάνθης, που θα εκβάλλουν στο ύψος του Αράχθου, λίγο πριν τη Μονάδα του Βιολογικού Καθαρισμού της πόλης και μετά την υπό κατασκευή γέφυρα, θα ενώνει Άρτα και Κεραμάτες

Αναλυτικά η εισήγηση του Δημάρχου Τσιρογιάννη επί της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων Αντιπλημμυρική προστασία της Άρτας καθώς και της ευρύτερης περιοχής που διέρχεται ο Άραχθος ποταμός μέχρι τον Αμβρακικό κόλπο που ομόφωνα το Δημοτικό Συμβούλιο ψήφισε θετικά, με τους παρακάτω όρους:

1. Λαμβάνοντας υπόψη σύμφωνα με τη μελέτη ότι το σύνολο της πλημμυρικής παροχής που μελετάται είναι 400 m3/s, εκ των οποίων προβλέπεται η διέλευση από την υφιστάμενη κοίτη των 2.000 m3/s και η εκτροπή της παροχής των υπολοίπων 1.400 m3/s με νέα έργα, προτείνεται η επιλογή της εκτροπής της παροχής των 1.400 m3/sμε την Εναλλακτική Λύση Α με την κατασκευή της δίδυμης σήραγγας. Η λύση αυτή κατά την άποψή μας είναι η καλύτερη διότι διασφαλίζει την ασφάλεια της πόλης και των δημοτών αλλά και δίνει τη δυνατότητα να μειωθεί η ευρεία κοίτη μέχρι το φράγμα  Ιμαρέτ (σημείο που προβλεπόταν στην εναλλακτική Δ η ανοικτή διώρυγα) και η πόλη να πλησιάσει στο ποτάμι, βελτιώνοντας αναπτυξιακή προοπτική της παραποτάμιας περιοχής. Η λύση αυτή σύμφωνα με την ανάλυση της μελέτης είναι η βέλτιστη περιβαλλοντικά λύση. Επίσης σύμφωνα και με τους μελετητές απαιτείται η υλοποίηση ενός τρισδιάστατου πειραματικού μοντέλου για να εξεταστεί αν σε πραγματικό χρόνοδύναται να παροχετεύονται οι προβλεπόμενες πλημμυρικές παροχές από τη δίδυμη σήραγγα.
2. Στο πλαίσιο της οριστικής μελέτης και στο στάδιο της κατασκευής των έργων της υπόγειας διώρυγας εκτροπής στη δίδυμη σήραγγα να ληφθούν πρόσθετα μέτρα (φρεατοπασσάλοι κλπ) για την προστασία της στατικότητας του διατηρητέου κτιρίου στο Στρατόπεδο Παπακώστα καθώς και της πισίνας του Δημοτικού Κολυμβητηρίου, μιας και η ελάχιστη απόσταση των έργων αυτών είναι στα 3 m από το Νεώτερο Μνημείο, όπως δύναται να διασφαλιστεί σύμφωνα και με το αρ. πρωτ. 265534/Φ. ΑΡΑΧΘΟΣ/29-8-2022 έγγραφο της Δ19 του Υπουργείου Υποδομών.
3. Να τεθούν όρια στη διαχείριση των θυροφραγμάτων της ΔΕΗ πριν και μετά την ολοκλήρωση των αντιπλημμυρικών έργων, ώστε να μην τίθενται θέματα κινδύνου ζωών και περιουσιών και να λάβει υπόψη η μελέτη μικρότερο υψόμετρο για το άνοιγμα των θυροφραγμάτων πχ 115 μ και όχι 118μ, διότι αυτό θα καθορίσει μικρότερη πλημμυρική παροχή και μικρότερα έργα διευθέτησης και εκτροπής. Να καθοριστεί ο τρόπος λειτουργίας των θυροφραγμάτων σύμφωνα με την ΑΕΠΟ του φράγματος Πουρναριού, λαμβανομένου υπόψη του Κανονισμού ΑσφαλείαςΦραγμάτων και να εξεταστεί το θέμα από την αρμόδια Επιτροπή Φραγμάτων.
4. Να εξεταστεί η δυνατότητα να επεκταθεί το Σχέδιο Πόλης της Άρτας προς το ποτάμι.
5. Να εξεταστεί η δυνατότητα να δημιουργηθούν οι υποδομές-τεχνικά έργα στο κομμάτι του ποταμού που διατρέχει την πόλη, ώστε να μειωθεί κατά το δυνατό η ευρεία κοίτη, με δεδομένη την επιλογή της δίδυμης σήραγγας. Ενδεχομένως θα ήταν σκόπιμο μελλοντικά για λόγους περαιτέρω ασφάλειας, λαμβάνοντάς υπόψη ότι η υφιστάμενη κοίτη δύναται να λαμβάνει με ασφάλεια 1.100 m3/sec, να εξεταστεί συνδυαστικά με τη δίδυμη σήραγγα και μια ανοικτή διώρυγα bypass,στην περιοχή του Ιμαρέτ.
6. Να προβλεφθεί στη μελέτη ο εξοπλισμός πολιτικής προστασίας και προειδοποίησης των πολιτών σε δραστηριότητες εντός της ευρείας κοίτης.
7. Να ληφθεί υπόψη η εφαρμογή του εγκεκριμένου ΣΒΑΚ και των γεφυρώσεων που προβλέπονται σε αυτό, που εγκρίθηκε με τη αριθμ. 294/2019 απόφαση της Οικονομικής επιτροπής του Δήμου Αρταίων και 100/2021 Απ. ΟΕ για τροποποίησή της.
8. Να ληφθεί η μελέτη Γεφύρωσης του Ποταμού Αράχθου στο ύψος του Τριγώνου ως υφιστάμενη και να συμπληρωθούν τα αναγκαία έργα διευθέτησης, ώστε να μην απαιτηθεί η εκ νέου μελέτη αυτής καθώς δύναται άμεσα να δημοπρατηθεί, μιας και υπάρχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και έχουν εκδικαστεί οι απαλλοτριώσεις.
9. Να εξεταστεί η ανάπτυξη δραστηριοτήτων μέσα στο ποτάμιμε χώρο μπάνιου,
10. Να εξεταστεί η δημιουργία αναβαθμού επί του ποταμού για πλωτές δραστηριότητες, χώρων αθλημάτων υγρού στοιχείου κλπ, όπως στα ΒΔ της πόλης.
11. Να ολοκληρωθούν άμεσα οι οριστικές μελέτες αντιπλημμυρικής προστασίας και προαναφερόμενων έργων ανάπτυξης δραστηριοτήτων εντός της κοίτης και να βρεθεί άμεσα χρηματοδότηση για τα έργα με προένταξή του και χρηματοδότησή τους από το νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.
12. Να καθοριστούν ρητά οι χρήσεις γης εντός της ευρείας κοίτης του ποταμού Αράχθου ώστε να επιτρέπονται ζώνες αναπλάσεων – αναψυχής- αθλητικές δραστηριότητες – χώρους εστίασης – υπαίθριων πολιτιστικών χώρων και τουριστικές χρήσεις με παράλληλο καθορισμό όρων δόμησης για το Δήμο Αρταίων για κατασκευές που θα δέχονται ελεγχόμενα πλημμυρικά φαινόμενα στην ευρεία κοίτη. Να προβλεφθεί ζώνη αναψυχής κατά μήκος της υφιστάμενης οδού και προς το ποτάμι από το Αρχαιολογικό Μουσείο έως τη νέα προβλεπόμενη Γεφύρωση, τουλάχιστον ως μια ικανή περιπατητική διαδρομή. Να ληφθεί υπόψη το masterplan «Η παραποτάμια ζώνη Άρτας» που επίσης έχει αποσταλεί στους μελετητές, στην οποία περιλαμβάνονται όλες οι προτάσεις για ανάπλαση των παρόχθιων, με κύρια α) να υλοποιηθεί το έργο στην βόρεια πλευρά της πόλης «Ανάπλαση τμήματος παρόχθιας περιοχής Αράχθου» (αρ. πρωτ. 3002/12-2-2019 έγγραφο του Δήμου προς Δ19 και αριθμ. Δ19/528/Φ. ΑΡΑΧΘΟΥ/28-2-2019 απαντητικό έγγραφο της Δ19) που πρόκειται άμεσα να ενταχθεί στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΙΤΣΗΣ, β) η προμελέτη «Ανάπλαση παρόχθιας περιοχής Αράχθου» στην παραποτάμια περιοχή με ποδηλατόδρομους, λεμβαρχείο, γήπεδα άθλησης, waterpark, πάρκο ζώων κλπ του, γ) η προμελέτη που έχει εκπονηθεί κατά μήκος του ποταμού στην περιοχή Τριγώνου και δ) η μελέτη παράκαμψης ΕΒΕΨ με την οποία παράλληλα προβλέπεται η αναδιαμόρφωση τμήματος της Επαρχιακή Οδού Άρτας-Νεοχωρίου μετά την υφιστάμενη γέφυρα σε χώρο αναψυχής.
13. Δίπλα στο ποτάμι ένθεν και ένθεν θα πρέπει ενδεικτικά να περιλαμβάνεται οπωσδήποτε δρόμος, ποδηλατόδρομος, πεζόδρομος με δράσεις αναψυχής. Επίσης να προβλεφθεί η δημιουργία υπαίθριου θέατρου με κερκίδες στο παραποτάμιο πάρκο και η δυνατότητα επέκτασης του χώρου στάθμευσης στο ύψος της πλατείας Ζέρβα.
14. Να προβλεφθούν για χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ ή το Ταμείο Ανάκαμψης οι αναγκαίες απαλλοτριώσεις για χρήσεις γης που θα οριστούν με κοινόχρηστο και κοινωφελή χαρακτήρα εντός της ευρείας κοίτης, για την υλοποίηση των έργων που αναφέρονται στα σημεία 12 και 13 της παρούσας.
15. Να προχωρήσουν οι μελέτες για νέες γεφυρώσεις και για έργα ανάπλασης ένθεν και ένθεν του ποταμού περιμετρικά της πόλης στην ευρεία κοίτη του ποταμού από το Υπουργείο Υποδομών και να ενταχθούν για χρηματοδότηση παράλληλα με τα αντιπλημμυρικά έργα στο νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.
16. Να προστατευθούν οι εγκαταστάσεις ΕΕΛ του Βιολογικού Καθαρισμού Άρτας ώστε να μην κινδυνεύουν από πλημμύρες, για τη προστασία του περιβάλλοντος.
17. Να εξαιρεθούν της ευρείας κοίτης οι περιοχές όπου βρίσκονται ήδη κτίρια όπως περιοχή ΚΤΕΛ συμπεριλαμβανομένων των κτηρίων του Δήμου, οι αποθήκες της Διαδημοτικής Λαχαναγοράς, το παραποτάμιο πάρκο με τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις του, που είναι παραχωρημένα από την ΕΤΑΔ κλπ
18. Να μην παρακωλυθεί από τη μελέτη η ανέγερση του Δικαστικού Μεγάρου, του Μουσικού Σχολείου και των Διοικητικών Κτηρίων όπως ορίζεται ο χώρος ανάπτυξή τους στο ΓΠΣ, τα οποία προβλέπονται στην παραποτάμια περιοχή.
19. Να οριστούν οι λοιπές χρήσεις όπως καλλιεργητικές εντός της ευρείας κοίτης, αλλά με την πρόβλεψη να αποζημιώνονται όσοι πλήγονται από πλημμύρες. Θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι όλοι οι πληγόμενοι εντός της ευρείας κοίτης από ενδεχόμενη πλημμύρα θα έχουν τη δυνατότητα να αποζημιώνονται.
20. Τα ύδατα από το ρέμα Μπούση να εισέρχονται στη δίδυμη σήραγγα.
21. Στην παράγραφο 5.1 να ληφθεί υπόψη το ΦΕΚ 339/Δ/5-7-1993 «Επέκταση εισόδου πόλης Άρτας» που έχει κυρωθεί η πράξη εφαρμογής της. Επίσης να ληφθεί υπόψη ότι υπάρχει Β συστάδα οικισμός προ του 23 της Ελεούσας και το ορθό όριο του οριοθετημένου οικισμού Κεραματών που στην παρούσα φάση εισέρχεται στην ευρεία κοίτη ποταμού Αράχθου. Να βγει εκτός της ευρείας κοίτης το αστικό ΚΤΕΛ και τα κτήρια πλησίον αυτού που ανήκουν στο Δήμο Αρταίων, καθώς λόγω υψομέτρου του και των παραχωρήσεων των ακινήτων από την ΕΤΑΔ δεν απαιτείται να βρίσκονται εντός της ευρείας κοίτης.
22. Άμεσα οι μελετητές και φορείς του Υπουργείου να επισκεφτούν την πόλη για να επιλυθούν τα θέματα που προκύπτουν με επιτόπιους ελέγχους σε συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Δήμου Αρταίων.
23. Τη συμβολή όλων των φορέων και πολιτικών παραγόντων για την διεκδίκηση των απαιτούμενων χρηματοδοτήσεων για την υλοποίηση των αναγκαίων έργων και μελετών για τα έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης, πολιτικής προστασίας, συγκοινωνιακών έργων και έργων αναψυχής.
24. Να υπάρξει παράταση επί της διαβούλευσης της ΜΠΕ μέχρι 15-10-2022 και οι εισηγήσεις των φορέων να ζητηθεί από το ΥΠΕΝ να αφορούν τη λύση Α με τη δίδυμη σήραγγα.

Τα επόμενα βήματα

Η ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ασφαλώς και είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός, καθώς οι διεκδικήσεις πλέον του Δημάρχου προς το Υπουργείο Υποδομών και τους συναρμόδιους φορείς, αποκτούν πάνδημο χαρακτήρα.

Γεγονός, που αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία δεδομένου πως το έργο αυτό είναι έργο διεκδίκησης, και όχι έργο που υλοποιεί η Δημοτική Αρχή, καθώς αυτού του μεγέθους τα τεχνικά έργα είναι έργα εθνικού μεγέθους.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τον προγραμματισμό, μετά την τελευταία συνεδρίαση ανοίγει ο δρόμος για τις οριστικές μελέτες, οι οποίες θα είναι έτοιμες το 2023. Επόμενο βήμα, η χρηματοδότηση και η υλοποίηση όχι μόνο των αντιπλημμυρικών έργων, αλλά και των έργων αναπλάσεων, αθλητισμού και ψυχαγωγίας που έχει οραματιστεί η Δημοτική Αρχή.

Το «ευχαριστώ» του Δημάρχου:

Μετά την ομόφωνη στήριξη της πρότασης της δημοτικής αρχής, ο Χρήστος Τσιρογιάννης εμφανώς συγκινημένος δήλωσε: «Θέλω να ευχαριστήσω δημόσια όλους τους δημοτικούς συμβούλους όλων των παρατάξεων, που αποδέχθηκαν την πρότασή μας. Είναι μεγάλη υπόθεση για την Άρτα, για την κάθε πόλη, να ξέρει ότι ο Δήμαρχος της, στα Υπουργεία διεκδικεί εκ μέρους όλων των συμπολιτών του. Η οριοθέτηση του Αράχθου και η αντιπλημμυρική προστασία της πόλης μας, ως ζήτημα μας απασχολεί εδώ και δεκαετίες και εγώ προσωπικά τρέχω για αυτό από το 2015. Το ότι μέσα σε 7 χρόνια – χρόνια μνημονίων, κρίσης και covid– φτάσαμε στις μελέτες, είναι άθλος. Τουλάχιστον για όσους ξέρουν από δημόσια διοίκηση. Το έργο αυτό, είναι ένα έργο εθνικής σημασίας και ως τέτοιο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε όλοι. Μετά από δεκαετίες, είμαστε πιο κοντά από ποτέ στο να λύσουμε τα προβλήματα της οριοθέτησης του Αράχθου και της αντιπλημμυρικής προστασίας της πόλης μας άλλα όμως με μια αναπτυξιακή προοπτική για την περιοχή μας και κουραστήκαμε πολλά χρόνια μέχρι να φτάσουμε να έχουμε μελέτες για το ποτάμι μας. Ήδη έχουμε ενημερώσει το γραφείο του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Υποδομών, για το αίτημά μας που άφορα την εξασφάλιση της χρηματοδότησης των έργων (που θα προκύψουν από τις οριστικές μελέτες) προϋπολογισμού 120εκ. ευρώ περίπου, μέσα από το νέο ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης.