Θα ανέμενε κανείς πως μετά από μια τρίωρη τηλεμαχία μεταξύ των έξι υποψήφιων για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ θα γινόντουσαν ξεκάθαρα διαυγείς οι πολιτικές διαφορές μεταξύ των έξι και τα στοιχεία που ο καθείς τους κομίζει με την προγραμματική του πρόταση για την επόμενη μέρα στο χώρο. Έχω την αίσθηση τελικά ότι το συμπέρασμα αυτό δεν προκύπτει σαφώς και ότι ο προδιαγεγραμμένος και από τους έξι υποψήφιους προέδρους στόχος δεν επετεύχθη ή για να μην είμαι και τόσο άδικος, δεν επετεύχθη απόλυτα.
Φταίει η διαδικασία του debate γι’ αυτό; Έφταιξε η φόρμα που επέλεξαν οι έξι υποψήφιοι για τον τηλεοπτικό διάλογο; Μήπως έφταιξαν οι δύο δημοσιογράφοι που συντόνισαν τη συζήτηση και έθεσαν τα ερωτήματα; Τίποτα από τα παραπάνω νομίζω. Και το debate είναι μια πολύ χρήσιμη μορφή δημόσιου διαλόγου, και το μοντέλο συζήτησης που συναποφάσισαν τα έξι επιτελεία των υποψηφίων ήταν πολύ καλό και οι δημοσιογράφοι ήταν καίριοι, θέτοντας όλα τα ζητήματα που απασχολούν την ενδοπασοκική επικαιρότητα.
Ο λόγος νομίζω ήταν πως δεν υπάρχουν πολλές και ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των έξι υποψηφίων προέδρων, όσο και αν ορισμένοι καταβάλλουν φιλότιμη προσπάθεια για να τονίσουν την υποτιθέμενη διαφορετικότητά τους, προκειμένου να συγκινήσουν και να κερδίσουν ψηφοφόρους που δεν ανήκουν σήμερα στενά στο ΠΑΣΟΚ.
Παραθέτω ορισμένες σκέψεις που μου δημιούργησε η εικόνα του καθενός από τους έξι υποψηφίους, κατά την τηλεμαχία της Τρίτης, ενόψει των εσωκομματικών εκλογών της 6ης Οκτωβρίου:
- Νίκος Ανδρουλάκης: Αναγκαστικά απολογητικός και σε εμφανή δύσκολη θέση, για το γεγονός ότι δεν κατάφερε με ευνοϊκότατες συγκυρίες για το χώρο, να αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ. Του λείπει μόνιμα το χαμόγελο από τις εκφράσεις και τη στάση του σώματος, ήταν αυστηρός ως βλοσυρός το βράδυ της Τρίτης, υπερασπίστηκε τις θέσεις του ΠΑΣΟΚ, δεν έκανε κανένα σοβαρό λάθος αλλά δεν απάντησε πειστικά στο ερώτημα της Γιαννακοπούλου “αν κερδίσει αυτός τις εκλογές, τι θα κάνει διαφορετικό για να πείσει να ψηφίσουν ΠΑΣΟΚ όσοι δεν το έκαναν μετά από τρία χρόνια αρχηγίας του;”. Κι αυτός είναι ο μεγάλος προβληματισμός για ένα κόσμο του ΠΑΣΟΚ που θεωρεί, δικαίως ενδεχομένως, πως το ΠΑΣΟΚ με Ανδρουλάκη έπιασε ταβάνι…
- Παύλος Γερουλάνος: Είναι η έκπληξη για μένα, αυτής της εσωκομματικής διαδικασίας, καθώς δεν είχα την αφορμή να γνωρίσω τις απόψεις του συγκεκριμένου πολιτικού τα προηγούμενα χρόνια. Στο debate ήταν αρκετά νευρικός και μου φάνηκε όχι καλά προετοιμασμένος, είναι μια καλή υποψηφιότητα αλλά δε νομίζω ότι μπορεί να μπει σφήνα στα φαβορί των εκλογών παρ’ ότι από ορισμένους εξ αυτών έχει πολύ πιο συγκροτημένες θέσεις και μεστό πολιτικό λόγο, με προτάσεις και όραμα για το μέλλον του χώρου και της πατρίδας. Θυμίζει αρκετά Γιώργο Παπανδρέου, ίσως λόγω της πολυετούς θητείας δίπλα στον πρώην Πρωθυπουργό.
- Νάντια Γιαννακοπούλου: Είναι το πρόσωπο που άνοιξε από τη βραδιά των εκλογών το δρόμο για τις εσωκομματικές εκλογές. Εκφράζει όπως και η έτερη γυναίκα υποψήφια για την προεδρία του ΠΑΣΟΚ, ένα κεντρώο ορθολογισμό που έχει ανάγκη το κόμμα για να προσεγγίσει τους ψηφοφόρους που έχασε τα τελευταία χρόνια και τους οποίους κέρδισε, νικώντας εξαιτίας τους σε αλλεπάλληλες εκλογές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Δε μπορεί να της παραγνωρίσει κανείς πως έχει πολιτικό τσαμπουκά αλλά παράλληλα και την… άνεση μιας υποψηφιότητας αουτσάιντερ, οπότε δεν φοβάται εξαιτίας αυτού του χαρακτηριστικού, να πει και αλήθειες που άλλοι πρέπει αναγκαστικά να κρύψουν ή να στρογγυλέψουν.
- Άννα Διαμαντοπούλου: Για μένα ήταν η καλύτερη εμφάνιση της βραδιάς, η πρώην Υπουργός είναι μια πολιτικός που έχει θέσεις, άποψη και λόγο, έχει νομοθετήσει στο παρελθόν αλλαγές που θα μπορούσαν να πάνε μπροστά την παιδεία στη χώρα, αν ο λαϊκισμός, ο πράσινος, ο μπλε και ο κόκκινος δεν καταργούσαν γρήγορα το νόμο της. Είναι ίσως η μόνη υποψηφιότητα που μπορεί να στερήσει ζωτική πολιτική δύναμη από τη ΝΔ του Μητσοτάκη σήμερα, ΟΜΩΣ, είναι εξαιρετικά δύσκολο και μάλλον μοιάζει αδύνατον, όπως πιστοποίησαν και οι ομαδόν επιθέσεις που δέχτηκε στο debate από τους αντιπάλους της, να κάνει τον κόσμο που έμεινε πιστός στο ΠΑΣΟΚ τα πέτρινα χρόνια, να ξεχάσει ότι για καμιά δεκαριά έτη, η ίδια δεν ήταν ΠΑΣΟΚ… Και οι λογικές του/της Μεσσία που έρχεται να σώσει το κόμμα ή τη χώρα, μετά από μια αγρανάπαυση ετών, δεν βρίσκει έδαφος πια. Η αλήθεια είναι πως πειραματίστηκε εκτός ΠΑΣΟΚ, με Φλωρίδηδες και λοιπούς, δεν ευόδωσαν οι προσπάθειες αυτές, στενότατοι συνεργάτες της είναι σήμερα μέλη της κυβέρνησης Μητσοτάκη και δε μπορεί να βγάλει από πάνω της τη ρετσινιά του στελέχους που θα πρότεινε άνετα ο Μητσοτάκης για μια σημαντική διεθνή θέση.
- Χάρης Δούκας: Το λάθος της βιασύνης να διεκδικήσει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ δε νομίζω ότι ο Δούκας κατάφερε να το καλύψει στο διάστημα της μακράς προεκλογικής περιόδου, από παραμονές καλοκαιριού και δώθε, με πολιτικό λόγο και θέσεις που να ικανοποιούν τους κεντρώους ψηφοφόρους. Όπως έχω ξαναγράψει, όπως ο ίδιος ο Δούκας μου είπε σε μια τηλεοπτική μας συζήτηση, το περασμένο καλοκαίρι, πιστεύει ότι η Κεντροαριστερά φτιάχνει κυβέρνηση! Μέγα λάθος, λέω εγώ: το κέντρο κερδίζει εκλογές και αυτό εξακολουθεί να το αγνοεί ως σήμερα, ο Δήμαρχος της Αθήνας. Οι απόψεις του για το Μετρό στα Εξάρχεια αλλά και για την ανώτατη εκπαίδευση την οποία μάλιστα υπηρετεί ως πανεπιστημιακός, δείχνουν ότι στοχεύει σε ένα ακροατήριο που βρίσκεται στα αριστερά του ΠΑΣΟΚ. Αυτή η στόχευση μπορεί να του δώσει τη νίκη στις εσωκομματικές εκλογές αλλά μάλλον δύσκολα θα τον κάνει και Πρωθυπουργό, στο άμεσο μέλλον.
- Μιχάλης Κατρίνης: Μίλα για το πατριωτικό ΠΑΣΟΚ όσο κανένας άλλος. Έχει σημαία του τον Ανδρέα Παπανδρέου και μια ξεχασμένη ή άγνωστη στους περισσότερους 30αρηδες-40ρηδες εποχή αλλαγών στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης. Δε μιλά προφανώς για το λαϊκισμό και τα άλλα δεινά που έφερε στη χώρα η “Αλλαγή” (ρουσφέτι, κομματοκρατία, κλαδικές κτλ.). Εκφράζει πάντα θέσεις ΠΑΣΟΚ, τονίζει πως ήταν πάντα ΠΑΣΟΚ, αλλά δεν είναι ο μόνος από τους έξι υποψήφιους προέδρους που μπορούν να προβάλλουν το ίδιο επιχείρημα, πλην όπως είπαμε της Διαμαντοπούλου, άντε και του Δούκα που είναι σχετικά νέος στα κοινά. Είναι μια αξιοπρεπής πάντως υποψηφιότητα που έχει καθαρό λόγο, δεν προσθέτει όμως στο ΠΑΣΟΚ κάτι που είναι και το βασικό ζητούμενο για το στόχο της κυβερνητικής προοπτικής του χώρου.
Παναγιώτης Μπούρχας