Μια συζήτηση για τα έργα στο Δήμο Ιωαννιτών

Μια συζήτηση που κράτησε λίγο τηρουμένων των αναλογιών – όταν για ένα ψήφισμα για το Παλαιστινιακό βασανίζεται για δύο και τρεις συνεδριάσεις το δημοτικό συμβούλιο – και που δεν έβγαλε και πολλές ειδήσεις – χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ο έλεγχος δεν πρέπει να είναι διαρκής και σκληρός απέναντι σε μια δημοτική αρχή από την πλευρά της αντιπολίτευσης – ήταν αυτή για τα έργα ΕΣΠΑ και όλα τα συγχρηματοδοτούμενα έργα του Δήμου Ιωαννιτών, στο δημοτικό συμβούλιο της Τετάρτης.

Η δημοτική αρχή δεν έκανε και πολύ πίσω από τη θέση της πως κεφαλαιώδη έργα που ωρίμασε η προηγούμενη δημοτική αρχή, κατάφερε αυτή να τα ξεμπλοκάρει από διαφόρων ειδών γραφειοκρατικά εμπόδια. Η μείζων αντιπολίτευση από την άλλη, για πρώτη φορά παραδέχτηκε ότι το έργο της σε αυτό τον τομέα, καθυστέρησε σε ένα βαθμό γιατί αναγκαστικά ακολουθεί τους μακρόσυρτους ρυθμούς της διαχείρισης των κοινοτικών προγραμμάτων που υπερβαίνουν τη μία αυτοδιοικητική θητεία. Κάπου στο βάθος της συζήτησης θα μπορούσε να δει κάποιος καλοπροαίρετος, στα λεγόμενα των δύο μεγαλύτερων παρατάξεων του δημοτικού συμβουλίου, την πρόθεση να τερματίσουν εδώ τον εκλογικό κύκλο που άνοιξε στις αρχές του 2019 και να μηδενίσουν το “κοντέρ” του Δήμου Ιωαννιτών. Ακούστηκαν κάποιες αποστροφές συναίνεσης, όπως για παράδειγμα τα λόγια του πρώην αντιπροέδρου της ΔΕΥΑΙ, Μάκη Χρυσοστόμου.

 

Η τοποθέτηση Ελισάφ 

Τα πολιτικά μηνύματα για την επιτάχυνση της υλοποίησης των έργων των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και όχι μόνο, από την παρούσα δημοτική αρχή, έναντι των καθυστερήσεων στο έργο της προηγούμενης διοίκησης του Δήμου, ξεχώρισαν από την εισαγωγική τοποθέτηση του Δημάρχου Ιωαννίνων Μωυσή Ελισάφ, για την πορεία των έργων στο Δήμο Ιωαννιτών, κατά τη σημερινή ειδική συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου Ιωαννίνων που προκάλεσαν οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης.

Από τους αριθμούς όπως τουλάχιστον τους παρουσίασε ο Δήμαρχος, οι περισσότεροι μη ονοματισμένοι με τίτλους έργων που ωρίμασαν ή ξεκίνησαν από την προηγούμενη δημοτική αρχή ή από τη σημερινή δημοτική αρχή αντίστοιχα, αλλά και άλλων έργων που σχεδιάστηκαν και προχώρησαν από την παρούσα διοίκηση του Δήμου Ιωαννιτών, δε θα μπορούσαν να δώσουν στον ακροατή μια αντιπροσωπευτική εικόνα του τι έγινε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, στον τομέα των έργων, στο μεγαλύτερο Δήμο της Ηπείρου. Αυτό δεν ίσχυε για τους δημοτικούς συμβούλους που διέθεταν τη λίστα όλων των έργων για τα οποία μιλούσε ο Δήμαρχος. 

Έτσι, είχε περισσότερη πολιτική αξία η κατάληξη της τοποθέτησης του Δημάρχου που σημείωσε κάνοντας μια υπόθεση εργασίας πως δεδομένου ότι η τρέχουσα προγραμματική περίοδος 2014-2020 θα έπρεπε κανονικά να είχε κλείσει αν δεν ίσχυε ο κανόνας ν+3, “αν θέλει να είναι πραγματικά αντικειμενικός κανείς, έστω και τώρα που βρισκόμαστε μακριά από τις προηγούμενες δημοτικές εκλογές και εξ ίσου μακριά από τις επόμενες εκλογές, οφείλει να αποδεχθεί ότι οι ρυθμοί υλοποίησης του προγράμματος στο Δήμο Ιωαννιτών ήταν εξαιρετικά χαμηλοί”. Μόλις δύο έργα συμβασιοποιημένα αντί της κοσμογονίας έργων που ευαγγελίζονταν η προηγούμενη δημοτική αρχή. “Απορρόφηση μηδέν…” ήταν η κριτική του Δημάρχου στους προηγούμενους, για να συμπληρώσει πως μέσα σε πρωτόγνωρες συνθήκες η παρούσα διοίκηση έπρεπε να τρέξει διαδικασίες που έπρεπε να είχαν γίνει πολύ καιρό πριν.

Αυτό ήταν και το πεδίο πάνω στο οποίο άρθρωσε τη δική του πολιτική τοποθέτηση, ο πρώην Δήμαρχος και επικεφαλής της παράταξης “Ενότητα Πολιτών Νέα Γιάννενα” Θωμάς Μπέγκας.

“Παράλληλα αξιοποιήσαμε κάθε άλλη χρηματοδοτική ευκαιρία και σήμερα βρισκόμαστε σε ένα καλό επίπεδο” σημείωσε ο κ. Ελισάφ. Δεν παραγνώρισε ωστόσο καθυστερήσεις που παρατηρήθηκαν και τις απέδωσε σε μεγάλο βαθμό στις συνθήκες της πανδημίας πρώτον, δεύτερον στο ασφυκτικό γραφειοκρατικό και αναποτελεσματικό τρόπο λειτουργίας του ελληνικού Δημοσίου και τρίτον, στις αδυναμίες της δημοτικής του αρχής. Πρόσθεσε ωστόσο πως είναι κοινώς παραδεκτό σήμερα ότι το έργο της Δημοτικής Αρχής έχει τους τελευταίους μήνες επιταχυνθεί με απτά αποτελέσματα. “Σήμερα είμαστε στο σημείο όπου γίνονται έργα για την επίλυση καθημερινών προβλημάτων, γίνονται έργα που βελτιώνουν την καθημερινότητα και προγραμματίζονται άλλα που μπορούν να αλλάξουν την φυσιογνωμία της πόλης τα επόμενα χρόνια” κατέληξε ο Δήμαρχος, πριν ευχαριστήσει τις υπηρεσίες του Δήμου και τον κάθε εργαζόμενο ξεχωριστά.

 

Η απάντηση Μπέγκα

Θέτοντας τρία βασικά ερωτήματα και απαντώντας τα με επιχειρήματα ξεκίνησε την τοποθέτησή του στο δημοτικό συμβούλιο της Τετάρτης, ο επικεφαλής της παράταξης «Ενότητα Πολιτών Νέα Γιάννενα», Θωμάς Μπέγκας. Το νόημα αυτής της τοποθέτησης ήταν η απάντηση για τις χαμηλές απορροφήσεις του ΕΣΠΑ, της προηγούμενης δημοτικής αρχής. «Το ΕΣΠΑ είναι το χρηματοδοτικό εργαλείο που δίνει σε μια χώρα της Ε.Ε. τη δυνατότητα να υλοποιήσει κάποια σημαντικά έργα μεγάλης κλίμακας. Για να γίνει όμως αυτό απαιτείται μια σειρά βημάτων από τη σύλληψη, το σχεδιασμό της διαδικασίας ένταξης και στη συνέχεια την υλοποίηση, έτσι ώστε να φτάσουμε στο αποτέλεσμα. Οι χρόνοι για να γίνουν όλα αυτά έχουν υπολογιστεί και σίγουρα υπερβαίνουν το χρόνο μιας αυτοδιοικητικής περιόδου. Για το λόγο αυτό άλλωστε τα πρώτα χρόνια δεν εμφανίζονται σημαντικές απορροφήσεις», σημείωσε ο πρώην Δήμαρχος.

Στη συνέχεια, κι αφού σημείωσε πως σε πολιτικό επίπεδο το πιο σημαντικό στοιχείο στην έναρξη μιας προγραμματικής περιόδου είναι η δημοτική αρχή που διοικεί να έχει όραμα και σχέδιο, τόνισε ότι η δική του δημοτική αρχή βρέθηκε στην ευτυχή για τον τόπο θέση να διοικεί το Δήμο στην έναρξη της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, διαθέτοντας και όραμα και σχέδιο. Πρόσθεσε δε ότι «μετά από συνειδητή πολιτική επιλογή το σχέδιο που υπήρχε τέθηκε σε διαβούλευση με την κοινωνία, ως μια επιλογή αρχής, γιατί πιστεύουμε στη δημοκρατία κι ως μια επιλογή που εν γνώση μας κόστισε σε χρόνο».

Περιγράφοντας τα όσα συμβαίνουν στο δεύτερο μισό της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, όπου πια τα ηνία του Δήμου έχει η σημερινή δημοτική αρχή, ο κ. Μπέγκας υπενθύμισε ότι της παραδόθηκε μια πληθώρα έργων διαβαθμισμένης ωριμότητας με μοναδική υποχρέωση απέναντι στους πολίτες να τα ολοκληρώσει χωρίς να απολέσει πόρους για το καλό του τόπου. Πέραν των ελλείψεων στρατηγικής όμως, κατά τον πρώην Δήμαρχο, το πιο επικίνδυνο για τον τόπο, είναι το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν έχει καταθέσει καμία συγκροτημένη πρόταση για τη νέα προγραμματική περίοδο. Φτάνοντας στα παραδείγματα που αποτυπώνουν την επίδοση της δημοτικής αρχής στον συγκεκριμένο τομέα ο κ. Μπέγκας είπε χαρακτηριστικά:

«Κεντρική Πλατεία: Απώλεια πόρων ΕΣΠΑ που προορίζονταν αποκλειστικά για το δήμο Ιωαννιτών. Βρισκόμαστε στο μηδέν.

Οδοφωτισμός: Απώλεια πόρων ΕΣΠΑ με την ακύρωση  του διαγωνισμού που σας παραδώσαμε έτοιμο. Βρισκόμαστε στο μηδέν.

Παλιό Άσυλο Ανιάτων: Υπερηφανεύεται ο δήμαρχος ότι έλυσε το γόρδιο δεσμό μιας προγραμματικής σύμβασης. Αλήθεια η ενέργεια αυτή της δημοτικής αρχής συγκρίνεται με τη σύλληψη της ιδέας, τον σχεδιασμό του έργου και την πολιτική απόφαση τι θέλουμε να κάνουμε στον χώρο αυτό; Μπορεί η επίλυση ενός γραφειοκρατικού ζητήματος που ούτως ή άλλως μια οποιαδήποτε δημοτική αρχή όφειλε να πράξει να συγκριθεί με την ιδέα της αξιοποίησης; Για να μην σχολιάσω το γεγονός ότι προεκλογικά άλλα υπόσχονταν να κάνει στον συγκεκριμένο χώρο η παράταξη του δημάρχου.

Πάρκο Πολιτισμού:… (σ.σ. τρεις τελείες).

Κλείνοντας, ο επικεφαλής της παράταξης υπογράμμισε ότι ο χρόνος που έχει χαθεί δεν μπορεί να γυρίσει πίσω και εξέφρασε την αγωνία του για την κατάληξη των έργων που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ.

 

Σκληρή κριτική από Τ. Καλογιάννη

Κατά ριπάς “πυρά” εξαπέλυσε κατά της δημοτικής αρχής η Τατιάνα Καλογιάννη, επικεφαλής της παράταξης “Ιωάννινα_2023”, μιλώντας για “απαράμιλλη ανικανότητα και αναποτελεσματικότητα” που δεν κρύβονται, παρά την καταιγιστική επικοινωνιακή τακτική της διοίκησης του Δήμου, που υιοθετήθηκε κατά την κ. Καλογιάννη, από τη στρατηγική επιλογή “πες ότι να ‘ναι, όπου ‘ναι, όπως να ‘ναι, όποτε να ‘ναι, αρκεί να λες κάτι ή να βγάζεις μία φωτογραφία για να φαίνεται ότι υπάρχεις, ανεξαρτήτως σοβαρού λόγου και αιτίας, θα αποτιμηθεί όταν πρέπει και όπως πρέπει”.

Η κ. Καλογιάννη αφιέρωσε μεγάλο μέρος της τοποθέτησής της, επιτιθέμενη στο Δήμαρχο στον οποίο αναγνώρισε πως “αντιλήφθηκε νωρίς ότι ηγείται μιας ανεπαρκούς ομάδας”… Το έλλειμμα της επιχειρησιακής επάρκειας της ομάδας του προσπαθεί να καλύψει ο Δήμαρχος, σύμφωνα πάντα με την κ. Καλογιάννη, με διάφορες συμφωνίες, συμμαχίες και συνεπικουρίες με διάφορους παράγοντες, φορείς, υπηρεσίες και κεντρικές κυβερνητικές υπηρεσίες. “Καλώς πράττει” συμπέρανε η κ. Καλογιάννη, το λάθος ωστόσο του Δημάρχου είναι πως υιοθέτησε την αρχή “Ab ovo”. Εξήγησε ακολούθως η κ. Καλογιάννη: “Νόμισε, δηλαδή, ότι μπορεί να εκκινήσει από την αρχή. Από το μηδέν. Έτσι, γιατί αυτός το είχε ανάγκη ή κάποια μερίδα πολιτών τον έπεισε ή μπορεί –εν τέλει- και να το πίστευε. Όμως η πραγματικότητα οριοθετεί την πολιτική δράση με την αρχή in medias res, δηλαδή παραλαμβάνουμε κάτι από το παρελθόν, το προωθούμε, το αναπτύσσουμε και το παραδίδουμε καλύτερο και ευρωστότερο στον επόμενο. Στην πολιτική, έχουμε κληθεί να κάνουμε διαχείριση των κοινών θεμάτων. Αξιόπιστα, νόμιμα, γρήγορα, αποτελεσματικά και διαχρονικά ωφέλιμα για το κοινό καλό. Και εάν προκύψει και κάποιος να οραματιστεί το μεγάλο και να δώσει κάτι περισσότερο στον τόπο αυτόν ακόμα καλύτερα για όλους μας! Όλα τα παραπάνω αντικατοπτρίζονται στην αξιοποίηση των διατιθέμενων πόρων και ακόμη περισσότερο στην έγκυρη παράδοση λειτουργικών έργων προς χρήση στους πολίτες”.

Επί συγκεκριμένων χρηματοδοτικών εργαλείων η κ. Καλογιάννη σημείωσε μεταξύ άλλων: α) για τον “Φιλοδημο”: από την επιχορήγηση του Απριλίου 2019 και σε ότι αφορά τα 8 έργα, προϋπολογισμού 2,5εκατ.€, μόνο τα 3 έργα συμβασιοποιήθηκαν πρόσφατα. Για τα 8 έργα που χρηματοδοτούνται μέσω των προσκλήσεων του Φιλοδημος ΙΙ, με συνολικό προϋπολογισμό 4 εκατ.€, οι δαπάνες ανέρχονται μόλις στις 500.000€, δηλαδή σε ποσοστό 13%. β) Ο προϋπολογισμός του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας για τα βραχυπρόθεσμα έργα (μέχρι το 2024) ανέρχεται περίπου στα 30 εκατ.€. Εκτός από κάποιες αναπλάσεις ή διαμορφώσεις οδών και από το έργο «αναβάθμισης δικτύου εμπορικών οδών στο ιστορικό κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων (Open Mall)» που σήμερα εκτελείται, το πρόγραμμα δεν έχει ακόμη δαπάνες. γ) Από το σχέδιο της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (ΟΧΕ) για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη (ΒΑΑ) με χρηματοδότηση εξασφαλισμένη και δεσμευμένη στο ΠΕΠ Ηπείρου, ύψους 30.700.000€, χωρίς το έργο της οδού Στ. Νιάρχου, είναι πίσω μια σειρά από έργα (Δεν έχουν υποβληθεί για ένταξη στο πρόγραμμα: Οθωμανική Βιβλιοθήκη, Χώρος Τεμένους Ασλάν Πασά, Ανάπλαση, ανάδειξη και προστασία παραλίμνιας περιοχής από την είσοδο της Δ.Κ. Περάματος έως την περιοχή “Μάτσικας”, Ανάδειξη ανάπλαση πάρκου Λιθαρίτσια, Ενεργειακή αναβάθμιση ΚΕΠΑΒΙ, Δεν έχουν ακόμη δημοπρατηθεί: Βογιαννού – Γεννηματά – Πανηπειρωτικό Στάδιο, Κέντρο Ενίσχυσης της Απασχόλησης και της Επιχειρηματικότητας, Οθωμανικά Λουτρά, Ενσωμάτωση του χώρου παλαιών στρατιωτικών φυλακών στον αστικό ιστό ως κέντρο παροχής αστικών εξυπηρετήσεων, Δεν έχουν συμβασιοποιηθεί: Πιλοτικές Ψηφιακές Εφαρμογές Έξυπνης Πόλης, Διασύνδεση, ανάπλαση, αναβάθμιση και ανάδειξη κοινόχρηστων χώρων, υφιστάμενου δικτύου πεζόδρομων, κοινόχρηστων οδών και πλατειών στο Κάστρο Ιωαννίνων, Άσυλο Ανιάτων ως Κέντρο για το Παιδί). δ) Για το πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης” η δημοτική αρχή δεν γνωρίζει τι σημαίνει προγραμματισμός, όπως υποστήριξε η κ. Καλογιάννη καθώς μέχρι την τελευταία στιγμή πρόχειρα και βεβιασμένα η δημοτική αρχή έτρεχε για εγκρίσεις και την υποβολή των προτάσεων.

Συμπερασματικά, όλα τα συγχρηματοδοτούμενα έργα του Δήμου Ιωανντιών οδεύουν με πολύ βραδείς ρυθμούς, κατέληξε η κ. Καλογιάννη διαφωνώντας πλήρως με την αντίστοιχη εκτίμηση του Δημάρχου. “Εύκολα, λοιπόν, καταλαβαίνει, κανείς ότι η δημοτική αρχή κινείται με ρυθμούς χελώνας. Κλείνοντας, και με αφορμή πρόσφατη δήλωση του Δημάρχου ότι: «Τώρα είναι η ώρα που πρέπει να τρέξουμε και θα τρέξουμε», σχολιάζω ότι, αφού πέρασαν 2 χρόνια και η δημοτική αρχή ασκήθηκε στο «βάδισμα της γάτας», στο βάδην και στο σημειωτόν, αποφάσισε να τρέξει. Ξεχνά όμως ότι αυτός που δεν είναι μαθημένος να τρέχει, είναι πιθανόν να πέσει” κατέληξε.

Με σαφώς χαμηλότερους τόνους στην κριτική του ο Λάζαρος Νάτσης από την παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ, υιοθέτησε την “υπερασπιστική” γραμμή Μπέγκα λέγοντας πως εθελοτυφλεί όποιος αγνοεί ότι το ΕΣΠΑ υπερβαίνει τη μια θητεία. “Βλέπουμε σκόρπια έργα” είπε στο γενικό του σχόλιο, “που δεν απηχούν σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό”. Αυτό ισχύει κυρίως για τα έργα του “Φιλόδημος” και του “Τρίτσης”. Η διάσταση που δεν έχει απασχολήσει μέχρι σήμερα το Δήμο, είναι το επόμενο ΕΣΠΑ, και το θέμα αυτό έθιξε ο κ. Νάτσης.

Καταιγιστικός στην κριτική του στη δημοτική αρχή και πιο αυτοκριτικός ως προς τις παραλείψεις της δικής του παράταξης, υπήρξε ο πρώην αντιδήμαρχος οικονομικών Θωμά Γιωτίτσας. Μέτρησε σε 13 τα ενταγμένα έργα του ΕΣΠΑ που παρέλαβε η νυν δημοτική αρχή από την προηγούμενη. 

Στο κλείσιμο της συνεδρίασης, περίπου δύο ώρες μετά το ξεκίνημά της, ο Μωυσής Ελισάφ έδειξε ανακουφισμένος γιατί ήταν μάλλον προετοιμασμένος για “πόλεμο” και όχι για συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο… “Η μητέρα των μαχών” της αντιπολίτευσης δεν της βγήκε, αποδείχθηκε “άνθρακες ο θησαυρός” ήταν δύο από τις χαρακτηριστικές εκφράσεις του Δημάρχου στην αποτίμηση της δίωρης κουβέντας, χαρακτηρισμοί που δεν δείχνουν άνθρωπο ο οποίος δέχεται ασμένως, τη δημοκρατική αντιπαράθεση… Αντίθετα, η καταληκτική τοποθέτηση του Δημάρχου πρόδωσε έναν μεγάλο εκνευρισμό και απουσία αυτοελέγχου.

Η συζήτηση που προηγήθηκε ήταν για το Δήμαρχο μια “άγονη επανάληψη” όσων έχουν λεχθεί πολλές φορές μέσα στο δημοτικό συμβούλιο… Το… όραμα που επικαλέστηκε η Τ. Καλογιάννη στην ομιλία της, δεν είναι απαραίτητο για μια διοίκηση, σύμφωνα με το Δήμαρχο, αντίθετα μάλιστα μπορεί και να είναι προάγγελος ψυχολογικών παθήσεων, γιατί “και η Ζαν Ντ’ Αρκ οραματίζονταν”… (sic). To έργο της προηγούμενης δημοτικής αρχής διακρίθηκε για έναν πρωταθλητισμό και αυτός ήταν ο πρωταθλητισμός σε μακέτες, υποστήριξε ο Δήμαρχος. 

Εξοργισμένος μάλλον από την σκληρή κριτική της Τ. Καλογιάννη, της επιτέθηκε ξανά, λέγοντας πως είναι προβλέψιμη, ξέρει και τις λέξεις που θα χρησιμοποιήσει πλέον στις ομιλίες της η πρώην αντιπεριφερειάρχης… Η τελευταία σύμφωνα με το Δήμαρχο, “έκανε μια διάλεξη ιδεών, γιατί δεν είναι ακονισμένες οι ιδέες της στις δεδομένες συνθήκες”… 

Τη δημοσιότητα τέλος, είπε ο Δήμαρχος, δεν την επιδιώκει η δημοτική αρχή. Απλά ενημερώνει τους δημότες για τις δράσεις της.