Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί αποκαθιστούν εν μέρει την τάξη στην Ήπειρο γύρω από το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων και ένα τριπλό “χαστούκι” στην απροκάλυπτη αλαζονεία του Αλέκου Καχριμάνη, έρχεται να βάλει σε κανόνες τη διαχείριση των απορριμμάτων, η οποία έχει διασαλευτεί πλήρως τους τελευταίους μήνες, λόγω των αδιανόητων χειρισμών του Περιφερειάρχη Ηπείρου και των νομικών του συμβούλων.
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας και Ενιαία Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) με δύο τμήματά της (υπό την “ομπρέλα” της λειτουργεί η Ανεξάρτητη Αρχή Προδικαστικών Προσφυγών), και τρεις συνολικά αποφάσεις, δικαιώνουν αντίστοιχα τον Αναγκαστικό Σύνδεσμο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και μια ιδιωτική εταιρεία για προσφυγές τους κατά αποφάσεων του Περιφερειάρχη Ηπείρου, σε σχέση με τη μεταφορά του υπολείμματος από τη μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων στους ΧΥΤΥ. Έτσι, χάνει τρεις ακόμα “μάχες” η Περιφέρεια Ηπείρου που από τον περασμένο Νοέμβριο, ως γνωστόν, διέκοψε σε ισχύ σύμβαση του ΑΣΔΣΑ για τη μεταφορά του υπολείμματος και άρχισε να αναθέτει απευθείας την υπηρεσία στην ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ ΜΙΚΕ (θυγατρική εταιρεία του Αστικού ΚΤΕΛ Ιωαννίνων). Τελευταία, λόγω “παγώματος” των συμβάσεων αυτών εξαιτίας της προσφυγής της ENACT AE, το Αστικό ΚΤΕΛ έκανε δύο δωρεές… ενώ όταν και η αγαθοεργία εξαντλήθηκε… η Περιφέρεια ανέθεσε τη μίσθωση οχημάτων, για τη μεταφορά του υπολείμματος, ξανά στη θυγατρική εταιρεία του Αστικού ΚΤΕΛ…
Η προσφυγή της ιδιωτικής εταιρείας στρέφονταν κατά του κλειστού διαγωνισμού που διενήργησε η Περιφέρεια Ηπείρου με τις προσφορές από αντίστοιχες εταιρείες και μειοδοτούσα… ποιαν άλλη. Τη θυγατρική του Αστικού ΚΤΕΛ… Ο “διαγωνισμός” αυτός έγινε με την επίκληση του ανοιχτού διαγωνισμού που θα έβγαινε στον αέρα λίγο αργότερα, ωστόσο και αυτός ο διαγωνισμός “παγώνει” μετά την δεύτερη προσφυγή της ENACT ΑΕ για την οποία η δικαίωση ήρθε με απόφαση της Πέμπτης, 16ης Ιουνίου.
Στα αξιοσημείωτα των παραπάνω αποφάσεων, είναι ένα ακόμα πρόστιμο, ύψους 1.800 ευρώ, σε βάρος της Περιφέρειας Ηπείρου!
Η Αποκεντρωμένη
Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας με απόφαση που υπογράφει ο ασκών καθήκοντα συντονιστή Δημήτρης Γαζής, κρίνει πως υπήρξαν παρατυπίες στη δημοσιότητα των διαδικασιών που οδήγησαν στις απευθείας αναθέσεις της μεταφοράς του υπολείμματος στην εταιρεία του Αστικού ΚΤΕΛ, τον περασμένο Νοέμβριο.
Συγκεκριμένα γίνεται εν μέρει δεκτή η από 30-11-2020 προσφυγή του ΦΟΔΣΑ Ηπείρου κατά τριών αποφάσεων της Περιφέρειας Ηπείρου που αναφέρονται αναλυτικά παρακάτω. “Ακυρώνουμε για παράβαση νόμου την υπ’ αριθμ. 176903/1267/18-11-2021 απόφαση του Περιφερειάρχη Ηπείρου, σύμφωνα με το σκεπτικό της παρούσας” καταλήγει η απόφαση της Αποκεντρωμένης, αναφερόμενη στη μία εκ των αποφάσεων που προσβλήθηκαν από το ΦΟΔΣΑ.
Πρόκειται συγκεκριμένα για τις αποφάσεις με τις οποίες ανακλήθηκε η αρμοδιότητα μεταφοράς του υπολείμματος που η Περιφέρεια Ηπείρου παραχώρησε τον Αύγουστο του 2020 στον ΑΣΔΣΑ (υπ’ αριθμ. 112547/763/24-8-2020 έγγραφο του Περιφερειάρχη Ηπείρου) και προχώρησαν οι απευθείας αναθέσεις στην εταιρεία του Αστικού ΚΤΕΛ από το Νοέμβριο του 2021 και μετά. Η αρχή έγινε με την προσβαλλόμενη υπ’ αριθμ. 176903/1267/18-11-2021 απόφαση του Περιφερειάρχη Ηπείρου με την οποία αποφασίστηκε η ανάθεση της μεταφοράς του υπολείμματος στην εταιρεία «ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΗ Μ.Ι.ΚΕ.», θυγατρική του Αστικού ΚΤΕΛ. Προσβλήθηκε επίσης η υπ’ αριθμ. 188906/1390/25-11-2021 πράξη του Αντιπεριφερειάρχη Περιβάλλοντος Β. Γοργόλη με την οποία πρωτοφανώς ανακαλείται έγγραφο της πρώην Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε. Ιωαννίνων Τ. Καλογιάννη Αναπτυξιακού («ως μη συμβατό με το οικείο κανονιστικό πλαίσιο και ως εκδοθέν κατά πλάνη περί τα πράγματα, τον νόμο και την από 21/07/2017 Σύμβαση Σύμπραξης που συνήφθη μεταξύ της Περιφέρειας Ηπείρου και της ανώνυμης εταιρείας ειδικού σκοπού με την επωνυμία “ΑΕΙΦΟΡΙΚΗ ΗΠΕΙΡΟΥ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΙΔΙΚΟΥ ΣΚΟΠΟΥ”»). Τα ίδια ανέφερε και η τρίτη απόφαση (υπ’ αριθμ. 175956/1256/5-11-2021 του Περιφερειάρχη Ηπείρου που επίσης, προσβλήθηκε από τον ΦΟΔΣΑ.
Τα επιχειρήματα της συγκεκριμένης απόφασης της Αποκεντρωμένης είναι μεταξύ άλλων: “...α) ότι η πρόσκληση για υποβολή οικονομικής προσφοράς αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ στις 19-11-2021 ενώ η σύμβαση φέρει ημερομηνία 18-11-2021, ήτοι η σύναψη της σύμβασης προηγήθηκε της ανάρτησης της πρόσκλησης στο ΚΗΜΔΗΣ, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 120 παρ. 3 του ν. 4412/2016, που ορίζουν ότι πρέπει να μεσολαβήσουν τουλάχιστον πέντε (5) ημέρες από την ανάρτηση της πρόσκλησης στο ΚΗΜΔΗΣ πριν από την κοινοποίηση της απόφασης ανάθεσης και β) ότι η σύμβαση υπογράφηκε στις 18-11-2021 ήτοι πριν την ανάρτηση της απόφασης ανάθεσης στο ΚΗΜΔΗΣ (19-11-2021), κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 118 παρ. 3 του ν. 4412/2016, που αναφέρουν ότι μετά την έκδοση της απόφασης ανάθεσης, η αναθέτουσα αρχή τη δημοσιεύει στο ΚΗΜΔΗΣ, σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 38 και την κοινοποιεί στον οικονομικό φορέα και ρητά ορίζουν ότι η παράλειψη εκπλήρωσης της υποχρέωσης του προηγούμενου εδαφίου καθιστά τη σύμβαση αυτοδικαίως άκυρη“.
“...κατ’ αυτό τον τρόπο, η συγκεκριμένη δαπάνη καθίσταται μη κανονική, καθόσον τόσο η σχετική πρόσκληση υποβολής οικονομικής προσφοράς όσο και η σχετική απόφαση ανάθεσης φέρουν ημερομηνία ανάρτησης στο ΚΗΜΔΗΣ μεταγενέστερη της σύναψης της επίμαχης σύμβασης“.
“…η παράλειψη ή πλημμελής τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας, ως προς την εφαρμογή των ελάχιστων προθεσμιών που απαιτούνται για την υποβολή των προσφορών, συνιστά παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας, η οποία πλήττει την αρχή της διαφάνειας που πρέπει να διέπει τις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων. Συναφώς δε επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κανονισμό (ΕΚ) 1182/1971, ο υπολογισμός των προθεσμιών αρχίζει από την επόμενη της ημέρας εκείνης που έλαβε χώρα το γεγονός που αποτελεί την αφετηρία τους, λ.χ. της αποστολής της προκήρυξης της σύμβασης στην Ε.Ε.Ε.Ε. ή της ανάρτησης στο ΚΗΜΔΗΣ ή της πρόσκλησης συμμετοχής σε διαπραγμάτευση κλπ.” αναφέρεται στην απόφαση της Αποκεντρωμένης.
Οι δύο αποφάσεις της ΕΑΔΗΣΥ
Με σημερινή του απόφαση (16/6/2022) (αριθμός απόφασης Α419/2022) το 2ο Κλιμάκιο της Ενιαίας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) κάνει αποδεκτή την προσφυγή της ENACT AE για αναστολή και έκδοση προσωρινών μέτρων, η οποία ενσωματώνεται στην προδικαστική προσφυγή της ίδιας εταιρείας. Με την προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα εταιρεία ζητά να ακυρωθεί στο σύνολό της η διακήρυξη της Περιφέρειας Ηπείρου για τη «Μεταφορά του υπολείμματος της εγκατάστασης επεξεργασίας ΑΣΑ Περιφέρειας Ηπείρου» καθ’ ο μέρος απαιτείται η «παροχή των αναγκαίων οχημάτων μεταφοράς container τύπου hook-lift «δημοσίας χρήσης». Με το αίτημα αναστολής και τελικά την αποδοχή του από την ΕΑΔΗΣΥ, αναστέλλεται η πρόοδος του διαγωνισμού που προκηρύχθηκε από την Περιφέρεια Ηπείρου, μέχρι την εξέταση και την έκδοση οριστικής απόφασης επί της υπό κρίση δικαστικής προσφυγής από την Ανεξάρτητη Αρχή Προδικαστικών Προσφυγών.
Με άλλη απόφασή της (αρ. απόφασης 887/2022) η ίδια ελεγκτική αρχή που συνεδρίασε στις 25 Μαΐου 2022, δέχεται εν μέρει άλλη προδικαστική προσφυγή της ENACT AE κατά της από 20/4/2022 σύμβασης που σύνηψε με την θυγατρική εταιρεία του Αστικού ΚΤΕΛ η Περιφέρεια Ηπείρου και επιβάλλει πρόστιμο στην Περιφέρεια Ηπείρου ύψους 1.800 ευρώ που αποδίδεται στην προσφεύγουσα εταιρεία (ίσο με το 2% της συναφθείσας σύμβασης).
Η αρχή σημειώνει πως στις δύο απευθείας αναθέσεις προς το Αστικό ΚΤΕΛ είχαν βάλει “προσχηματικό” τίτλο στο ΚΗΜΔΗΣ… Επίσης, αναφέρεται πως έγινε κατάτμηση του φυσικού αντικειμένου της συναφθείσας σύμβασης με την εταιρεία του ΚΤΕΛ.
Η ΕΑΔΗΣΥ κρίνει ουσιαστικά πως δεν υπήρχε απρόβλεπτη ανάγκη όταν έκανε τις απευθείας αναθέσεις στην εταιρεία του Αστικού ΚΤΕΛ η Περιφέρεια Ηπείρου και ουσιαστικά υποστηρίζει πως η “κατεπείγουσα” ανάγκη προκλήθηκε από τις ενέργειες της Περιφέρειας… Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ, “δεν προκύπτει η σωρευτική συνδρομή του συνόλου των απαιτούμενων προϋποθέσεων του αρ.32 παρ. 2 του νόμου 4412/2016 (σ.σ. περί απευθείας αναθέσεων)… και τούτο διότι η αναθέτουσα αρχή γνώριζε ήδη από το Νοέμβριο 2021 τα ζητήματα που είχαν ανακύψει με τον ΑΣΔΣΑ, ήτοι πέντε μήνες πριν από τη σύναψη της επίμαχης σύμβασης”. Στη συνέχεια η απόφαση τονίζει πως “η χρονική διάρκεια που μεσολάβησε από τη σύναψη της επίμαχης σύμβασης κατόπιν του αιφνίδιου γεγονότος, δεν αποτυπώνουν κατάσταση κατεπείγουσας ανάγκης μη απορρέουσας από δική της ευθύνη“. Οι ισχυρισμοί της Περιφέρειας για την πατρότητα… της μεταφοράς του υπολείμματος, σύμφωνα με την Αρχή, δεν συνδέονται με τις έννοιες του απρόβλεπτου και του κατεπείγοντος… και τονίζεται επίσης, πως σύμφωνα με τον ισχυρισμό της προσφεύγουσας εταιρείας θα μπορούσε η Περιφέρεια να κάνει διαγωνισμό με ανοιχτή διαδικασία.
Ακολούθως και δικαιολογώντας το πρόστιμο, η ΕΑΔΗΣΥ υποστηρίζει πως υπήρξε αδιαφάνεια και νόθευση του ανταγωνισμού και μιλά για τη “σοβαρότητα της παράβασης που συνίσταται σε παραβίαση νομίμων προθεσμιών και δημοσιεύσεων για την ανάθεση δημόσιας σύμβασης, ήτοι διατάξεων με θεμελιώδη χαρακτήρα για τη διαφάνεια και τον ανταγωνισμό και οι οποίες έχουν καθοριστικό ρόλο για το δικαίωμα συμμετοχής των οικονομικών φορέων, ως και σε παραβίαση νομίμου κωλύματος σύναψης σύμβασης, το οποίο θεσπίστηκε για την κατοχύρωση της έννομης προστασίας κατά το στάδιο της ανάθεσης δημόσιας σύμβασης και τη διασφάλιση της λυσιτέλειάς της”.