Ένα κτίριο με ιστορικό φορτίο που χάσκει για δεκαετίες στη μια από τις εισόδους της πόλης μας…
Ένα κτίριο που λόγω της συρρίκνωσης του παραδοσιακού επαγγέλματος των ασημουργών εγκαταλείφθηκε και απαξιώθηκε, απέχοντας σημαντικά από τους αρχικούς μεγαλόπνοους στόχους της κατασκευής του.
Η λαϊκή απαίτηση για περισσότερο ελεύθερο δημόσιο χώρο, για τις οικογένειες και τα μικρά παιδιά τους που ασφυκτιούν σε μια πόλη περιορισμένη και η απάντηση που θα μπορούσε να δώσει στο παραπάνω ζητούμενο, η δημιουργία ενός τεράστιου τέτοιου χώρου, στην κεντρική είσοδο της πόλης, από την Εθνική Οδό Ιωαννίνων-Άρτας.
Και η ανάγκη για ένα σύγχρονο κεντρικό δημαρχείο.
Πώς συνδέονται τα παραπάνω τέσσερα δεδομένα, πού συμβαδίζουν και πόσο απέχουν από έναν συγκροτημένο σχεδιασμό που θα ικανοποιήσει όλες τις ανάγκες των πολιτών, με μακροπρόθεσμη προοπτική; Κατά τα προηγούμενα χρόνια, υπήρξε μια ευτυχής συγκυρία ασύνδετης σύμπτωσης κάποιων αποφάσεων και ενεργειών αλλά ελλείψει ενός αποφασιστικού συντονισμού, κινδυνεύουμε να χάσουμε τα οφέλη που θα μπορούσαν να προκύψουν, αν αποφασίζαμε ότι θέλουμε το τέλειο για την πόλη μας… Όχι εμείς οι πολίτες δηλαδή, αλλά αυτοί που θα κυβερνήσουν τον τόπο μας, τα επόμενα χρόνια.
Η ιστορία του παρόντος σημειώματος εξετάζει απολογιστικά και συνδυαστικά την πορεία διεκδίκησης του παλιού Πανεπιστημίου στην οδό Δομπόλη, την προοπτική αξιοποίησης του ΚΕΠΑΒΙ, την ενοποίηση του υπό παραχώρηση στρατοπέδου Βελισσαρίου στο Δήμο Ιωαννιτών με το Πάρκο Πυρσινέλλα και την ανάγκη κατασκευής ενός νέου, ή μεταφοράς σε υφιστάμενο κτίριο, του κεντρικού Δημαρχείου. Η λύση προσφέρεται μόνη της αλλά η απερχόμενη διοίκηση του Δήμου, χωρίς διάλογο, χωρίς λογική και χωρίς επιδίωξη των ελάχιστων συναινέσεων και συνεργασιών πέταξε την ευκαιρία στα σκουπίδια. Μια νέα διοίκηση στο Δήμο, οφείλει να ξαναπιάσει το νήμα από την αρχή, αν δεν έχουν δημιουργηθεί τετελεσμένα.
Η απερχόμενη δημοτική αρχή επί ημερών Ελισάφ εγκλωβίστηκε σε έναν προσωποκεντρικό “σχεδιασμό” και όπως έχουμε ξαναγράψει, στο υπερβολικά μεγάλο “εγώ” του εκλιπόντος Δημάρχου. Χάρη σε αυτό το “εγώ” αλλά και στην προσωπικότητα Ελισάφ ωστόσο, η προηγούμενη κυβέρνηση Μητσοτάκη παραχώρησε στο Δήμο, δια της ιδιοκτήτριας ΕΤΑΔ, το παλιό Πανεπιστήμιο, ενώ φαίνεται ότι προϊόν κρυφής διαπραγμάτευσης του πρώην Δημάρχου, ήταν και η κυβερνητική υπόσχεση παραχώρησης στο Δήμο, του στρατοπέδου Βελισσαρίου.
Ξεκινάμε αντίστροφα λοιπόν, και λέμε ότι αν γίνει σαφές σχετικά σύντομα, ότι η κυβέρνηση εννοεί να προχωρήσει την παραχώρηση του 100% του στρατοπέδου στο Δήμο, τότε αυτόματα λύνεται το ζήτημα της εγκατάστασης του νέου Δημαρχείου των Ιωαννίνων: στο νυν Διοικητήριο της Περιφέρειας Ηπείρου, στην πλατεία Πύρρου, όπως ακριβώς προέβλεψε το ξεχασμένο Ρυθμιστικό Σχέδιο του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων, με την προϋπόθεση ότι η Περιφέρεια Ηπείρου θα μεταφερθεί στα διοικητικά κτίρια του στρατοπέδου. Την υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού άφησε ανοιχτή σε ανύποπτη στιγμή, προ μηνών, ο Αλ. Καχριμάνης, άρα αν και η επόμενη δημοτική αρχή συμφωνήσει, θα μπορούσε να προχωρήσει ένα πρότζεκτ τεράστιας σημασίας για το Λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων.
Στην περίπτωση αυτή, λύνεται το θέμα της αναζήτησης χώρου για το νέο Δημαρχείο και απελευθερώνονται δύο σημαντικά κτιριακά οικοδομήματα: το παλιό Πανεπιστήμιο στην οδό Δομπόλη και το ΚΕΠΑΒΙ.
Το ΚΕΠΑΒΙ
Η ιστορία του ΚΕΠΑΒΙ απασχόλησε τις δύο τελευταίες δημοτικές αρχές, η μεν διοίκηση Μπέγκα είχε πετύχει ένα καλό επίπεδο επαφής με το βασικό συνομιλητή που είναι οι εγκατεστημένοι στο κτίριο αργυροχόοι, η δε διοίκηση Ελισάφ ναρκοθέτησε νωρίς τις όποιες πιθανότητες συνεννόησης, εξαιτίας απαξιωτικών συμπεριφορών του πρώην Δημάρχου προς τους εγκατεστημένους αλλά και εξαιτίας μιας δημόσιας τοποθέτησης του πρώην εταίρου της δημοτικής αρχής, Ν. Γκόντα που υπενόησε κακοδιαχείριση στη λειτουργία του ΚΕΠΑΒΙ… Οι γέφυρες με το ΔΣ του ΚΕΠΑΒΙ γκρεμίστηκαν επί της απερχόμενης δημοτικής αρχής και αυτό χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα, για να καταλήξει στη λύση του παλιού Πανεπιστήμιο για νέο Δημαρχείο, χωρίς να εξετάσει καθόλου άλλες επιλογές, όπως για παράδειγμα η κατασκευή νέου δημαρχείου στη λαϊκή αγορά της Αγίας Μαρίνας, σύμφωνα και με τη μελέτη της δημαρχίας Γκόντα που έγινε κατόπιν διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού.
Το παλιό Πανεπιστήμιο
Το ρημαγμένο κτίριο του παλιού Πανεπιστημίου στην οδό Δομπόλη είναι η οπτικοποίηση της πολιτικής της απερχόμενης διοίκησης του Δήμου, ως προς δύο συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: α) της παντελούς απουσίας πνεύματος συναίνεσης με τις πολιτικές δυνάμεις και επιδίωξης του ελάχιστου διαλόγου με την τοπική κοινωνία για τα μεγάλα θέματα και β) ανάθεση έργων στα όρια της κακής διαχείρισης, αφού έργα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ ανατέθηκαν με μηδενικές εκπτώσεις!
Επισημαίνουμε παρεμπιπτόντως, πως το δημόσιο συμφέρον δεν μπορεί να προστατεύεται στις παρακάτω, κραυγαλέες περιπτώσεις:
- αποκομιδή απορριμμάτων: προϋπολογισμός 3 εκ. ευρώ / 1 προσφορά / 0% έκπτωση
- αντικατάσταση οδοφωτισμού LED: προϋπολογισμός 19 εκ. ευρώ / 1 προσφορά / 1% έκπτωση
- Πνευματικό Κέντρο Κατσικά: προϋπολογισμός 2 εκ. ευρώ / 1 προσφορά / 1% εκπτωση
- Παλιό Πανεπιστήμιο (Δομπόλη): προϋπολογισμός 12,5 εκ. ευρώ / 1 προσφορά / 0% έκπτωση
Κι ερχόμαστε στο παλιό Πανεπιστήμιο, και το αίτημα χρόνων της τοπικής κοινωνίας να αποκατασταθεί και να αποδοθεί σε χρήση, με υπόμνηση στον ιστορικό του ρόλο, τα χρόνια της Χούντας κτλ.
Ο Κ. Μητσοτάκης ήθελε να κάνει μια πολύ μεγάλη χάρη στον εκλιπόντα Δήμαρχο Ιωαννίνων και αυτό φάνηκε από το γεγονός πως τον συνάντησε προτού καν αναλάβει, σε μια ανάπαυλα της προεκλογικής περιόδου του 2019, όταν ο πρόεδρος της ΝΔ βρέθηκε για λίγες ώρες στα Γιάννενα, ευρισκόμενος στο καφέ του ξενοδοχείου Du Lac, μόνος με το νεοεκλεγέντα τότε Δήμαρχο της πόλης.
Λίγες μέρες μετά την επίσημη ανάληψη των καθηκόντων της νέας δημοτικής αρχής, ο Κ. Μητσοτάκης επισκέφτηκε τα Γιάννενα, σε μια από τις πρώτες εξορμήσεις του στην περιφέρεια, ως δύο μηνών Πρωθυπουργός. Ο πρώην Δήμαρχος Ελισάφ επέδωσε υπόμνημα στον πρωθυπουργό με τα βασικά αιτήματα της Δημοτικής Αρχής και σ’ αυτό συμπεριλαμβάνονταν η αξιοποίηση του κτιρίου του παλιού Πανεπιστημίου στην Δομπόλη και η παραχώρηση του στρατοπέδου Βελισσαρίου. Λέγεται πως σε αυτό το υπόμνημα, το αίτημα παραχώρησης του παλιού Πανεπιστημίου, συνδέονταν με την ανέγερση σχολικών μονάδων, στο κτιριακό συγκρότημα.
Περίπου ενάμιση χρόνο μετά, Ιανουάριο του 2021, εντελώς ξαφνικά, ένα μεσημέρι, πληροφορηθήκαμε από το ΑΠΕ για τη συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου του Μ. Ελισάφ με τον Πρωθυπουργό. Το δελτίο τύπου της κυβέρνησης έλεγε μεταξύ άλλων: “Κατά τη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον κ. Ελισάφ, σύμφωνα με πληροφορίες, συζητήθηκαν επίσης οι προτεραιότητες του Δήμου Ιωαννιτών, μεταξύ των οποίων και η συγκέντρωση και συστέγαση όλων των δημοτικών υπηρεσιών στο παλιό κτίριο του Πανεπιστημίου της πόλης, στην περιοχή της Δομπόλη, το οποίο σήμερα ανήκει στην ΕΤΑΔ. Στόχος είναι, όπως είπε ο κ. Ελισάφ, αν παραχωρηθεί στον Δήμο, να ανακατασκευαστεί για να γίνει το νέο δημαρχιακό μέγαρο”. Σε εκείνη τη συνάντηση δηλαδή, ο πρώην Δήμαρχος άλλαξε το αρχικό σχέδιο για το παλιό Πανεπιστήμιο και εξασφάλισε τη λεκτική συμφωνία του Πρωθυπουργού, για τη συγκεκριμένη χρήση του οικοδομήματος… Ήταν μοιραίο στη συνέχεια, αυτή η δέσμευση να καθορίσει το μέλλον.
Οι κόντρες του Μ. Ελισάφ με τους αργυροχόους του ΚΕΠΑΒΙ και τα όσα λίγες μέρες μετά ακούστηκαν σε συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο Ιωαννίνων στις 2 Μαρτίου του 2021, μπορεί και να ήταν προσχηματικά για να οδηγηθούμε τεχνητά σε αδιέξοδο, ώστε όλες οι εναλλακτικές για την ανέγερση ή μετεγκατάσταση του νέου Δημαρχείου (ΚΕΠΑΒΙ, λαϊκή αγορά Αγίας Μαρίνας, αγορά οικοπέδου ή σε κάποιο ακίνητο του Δήμου) να φύγουν από το τραπέζι – διαβάστε εδώ ένα σχετικό μας κείμενο.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 2021, με μια ανάρτηση στο Facebook ο πρώην πρόεδρος της ΕΤΑΔ, Θεσπρωτός Αντώνης Μπέζας ανακοίνωσε την απόφαση παραχώρησης του παλιού Πανεπιστήμιου στο Δήμο Ιωαννιτών για την ανέγερση διοικητηρίου. Περίεργη η επιλογή του τρόπου μιας τόσο μεγάλης ανακοίνωσης για την πόλη των Ιωαννίνων και την αμηχανία αυτή της δημοτικής αρχής επιβεβαίωσε η ανακοίνωση του Δήμου που ακολούθησε την επόμενη μέρα.
Φεβρουάριο του 2022, πέφτουν οι υπογραφές για την παραχώρηση του ακινήτου στο Δήμο και ο πρώην πρόεδρος της ΕΤΑΔ μέμφθηκε την αγνωμοσύνη που επέδειξε προς το πρόσωπό του ο Μ. Ελισάφ, γιατί δεν μνημόνευσε όσο έπρεπε, τη δική του συμβολή στην ιστορική απόφαση.
Τα πράγματα είχαν πάρει το δρόμο τους, αλλά η δημοτική αρχή, ένα απόγευμα που χιόνισε, το Μάρτιο του 2022, καλεί προσχηματικά τις παρατάξεις του δημοτικού συμβουλίου, για να τις ανακοινώσει ουσιαστικά τις αποφάσεις της: το παλιό Πανεπιστήμιο θα γίνει Δημαρχείο… και εδώ κάτι σχετικό.
Ακολουθεί ένα επεισόδιο στο δημοτικό συμβούλιο, σε μια δια περιφοράς συνεδρίαση μάλιστα, τον Ιούλιο του 2022, όπου οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης απείχαν και δεν πήγαν για να ψηφίσουν την αποδοχή της παραχώρησης. Σε μια θεατρική συνέντευξη τύπου, ο πρώην Δήμαρχος και οι άλλοι δύο επικεφαλής, εταίροι του, καταγγέλλουν την… “ανίερη συμμαχία” της αντιπολίτευσης…
Ακολουθούν οι τυπικές διαδικασίες για την ανάθεση του έργου και το Δεκέμβριο του 2022 έχουμε την ανάδειξη του αναδόχου για το έργο των 12 εκατ. ευρώ με μηδενική έκπτωση! Μέχρι σήμερα, υπήρξαν αμφιβόλου λογικής ενέργειες αλλαγής του χρηματοδοτικού προγράμματος του έργου αλλά σύμφωνα με τον αρμόδιο αντιδήμαρχο, η μελέτη-κατασκευή προχωρά κανονικά… αφού το Μάιο του 2023 πρόλαβαν να υπογράψουν τη σύμβαση της μηδενικής έκπτωσης.
Αν η υπηρεσία όντως, προχωρά, θα το διαπιστώσει η επόμενη δημοτική αρχή, εφόσον είναι διαφορετική από τη σημερινή. Πάντως, δύο παρατάξεις που διεκδικούν την ψήφο μας στις 8 Οκτωβρίου, έχουν δεσμευτεί δια των επικεφαλής τους πως δεν πρόκειται να ανατρέψουν τετελεσμένα γεγονότα.
Το παλιό Πανεπιστήμιο και η μελλοντική αξιοποίησή του είναι το πιο κραυγαλέο παράδειγμα απουσίας δημοκρατικής αντίληψης από την απερχόμενη δημοτική αρχή. Το δημόσιο συμφέρον δεν προασπίστηκε. Πέραν αυτών όμως, είναι από τα έργα που μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα που σήμερα δεν αντιμετωπίζει η πόλη – η κυκλοφορία στο συγκεκριμένο δρόμο είναι και σήμερα εξαιρετικά δύσκολη, ορισμένες ώρες της μέρας, χώροι στάθμευσης δεν υπάρχουν ούτε προβλέφθηκαν στα “σχέδια” της δημοτικής αρχής, άρα μιλάμε για μια μεγάλης έκτασης παρέμβαση που προχωρά, χάρη σε μια κουβέντα, σε μια υπόσχεση.
Αποφασιστηκότητα, σχέδιο και βούληση χρειάζονται για να μη γίνει το όνειρο εφιάλτης και σύμφωνα με την πρόταση του παρόντος σημειώματος, να μπορέσει για πρώτη φορά σε ετούτο τον τόπο, να γίνει ένας σοβαρός σχεδιασμός που θα καθορίσει τη φυσιογνωμία του Λεκανοπεδίου των Ιωαννίνων.
Π. Μπ.
